Цæгат Ирыстоны уæгъдибар хъæбысхæстæй Советон Цæдисы фыццаг спорты сгуыхт дæсны, номдзыд богал Хъуылаты Барисы райгуырдыл сæххæст 95 азы
Хъуылаты Барис (Бази) райгуырд 1929 азы 18-æм июлы Æрыдоны. Йæ спортивон карьерæ райдыдта æхсæнад «Колхозник»-ы республикон спартакиадæйæ, кæцыйы ссис дыууæ хатты чемпион уæгъдибар хъæбысхæстæй æмæ уæззау атлетикæйæ. Фæстæдæр хайад иста Уæрæсейы Советон Федеративон Республикæйы, Советон Цæдисы чемпионатты æмæ дунеон æмвæзады алыхуызон ерысты. Дæс азы уыд уæгъдибар хъæбысхæстæй ацы республикæйы æмбырдгонд командæйы капитан. Ссис Советон Цæдисы цыппар хатты чемпион (1955, 1956, 1959, 1960), Советон Цæдисы чемпионаты æвзист призер (1952, 1954, 1957). 1954 азы ссис æппæтдунеон студентон хъæзтыты уæлахиздзау, 1955 азы та – Фæсивæды æппæтдунеон фестивалы уæлахиздзау. 1956 азы Мельбурны 16-æм Сæрдыгон олимпиаг хъæзтыты æмæ Стамбулы Дунейы кубокы та рамбылдта æвзист майдан. Хъуылайы-фырт гауызыл акодта 140 æхсæнадæмон фембæлды æмæ сын сæ фылдæры рамбылдта.
Зынгæ богалы уарзта æнæхъæн Ирыстон æрмæст йе ‘нтыстыты тыххæй нæ, фæлæ йæ адæймаджы хуымæтæг миниуджыты тыххæй дæр. Бинонтæ, хæлæрттæ æмæ спортуарзджытæ йæ хуыдтой Бази, ссис уæгъдибар хъæбысхæсты легендæ. Гауызыл тренировкæтæм куы æрæвнæлдта, уæд ыл цыд дыууын азæй фылдæр. Иу хатт машинæ куы цалцæг кодта, уæд æй федта зынгæ Дзгойты Аслæнбег æмæ загъта: «Ацы лæппуйы хъæуы басгарын».
Уæрæсейы Федерацийы сгуыхт тренер Багаты Вячеслав куыд банысан кодта, афтæмæй Хъуылайы-фыртæн тынг кад кодта фыццаг олимпиаг чемпион Андиаты Сослан. Кæмфæнды ма куыстаид, алы ран дæр ныууагъта хорз фæд.
1959 азы каст фæцис Цæгат Ирыстоны паддзахадон университеты физикон хъомылады æмæ спорты факультет. Куыста республикон стадион «Спартак»-ы сæргълæууæгæй æмæ уый фæстæ та – спортивон комплекс «Манеж»-ы разамонæгæй. Уый ссис фыццаг спортсмен, кæцыйы портрет сныв кодта Цæгат Ирыстоны автономон республикæйы сгуыхт нывгæнæг Калманты Батыр. Ацы куыст бирæ рæстæджы æвæрд уыд Тугъанты Махарбеджы номыл музейы æмæ ссис æхсæнады исбон.
2008 азы 12-æм августы Хъуылайы-фыртæн, йæ раттæг адæмы æцæг патриотæн, йæ зæрдæ нал бафæрæзта æмæ йын цæрæнбонтæм йæ кусынæй æрлæууыд…
Хъуылаты Барисы (Базийы) ном сыгъзæрин дамгъæтæй фыст æрцыд фыдыбæстæйы спорты историйы