Зынгæ ахуыргонд-иранист, филологон зонæдты доктор, профессор, Хуссар Ирыстоны зонæдты сгуыхт архайæг, Хетæгкаты Къостайы номыл паддзахадон премийы лауреат, РХИ-йы Кады ордены кавалер Гæбæраты Никъала Ясоны фырты райгуырдыл сæххæст 100 азы
Гæбæраты Никъала райгуырдис 1924 азы Хуссар Ирыстоны Куатетрийы хъæуы Знауыры районы. Æвддæс азы йыл куыддæр сæххæст, афтæ йæм 1941 азы æрсидтысты Советон æфсады рæнхъытæм. Æвзонг лæппуйы барвыстой Бакуйы æфсæддон ахуыргæнæндонмæ артиллерист суæвынмæ. 1942 азы сси артиллерион взводы командир. Фæстæдæр уыд активон хæстон Хуссар Ныгуылæн фронты сконды.
1947 азы ахуыр кæнынмæ бацыд Тбилисы паддзахадон университеты уырыссаг филологийы факультетмæ. Йæ дипломон куыст та снывæзта Нарты эпосæй. 1952 азы Гæбæраты Никъала бацыд аспирантурæмæ. 1956 азы йæ каст фæцис æмæ бахъахъхъæдта кандидатон диссертаци уырыссаг æмæ ирон æвзæгты фразеологитыл. Уый фæстæ йæ æрбахуыдтой кусынмæ Уанеты Захары номыл ХИЗИИ-мæ. 1961 азæй фæстæмæ Гæбæраты Никъала куыста æвзаджы хайады разамонæгæй. 1963 азæй æвзаджы хайад райдыдта кусын «Ирон æвзаджы æмбарынгæнæн дзырдуат»-ыл æмæ уæдæй фæстæмæ Гæбæраты Никъала куыста уæхскуæзæй ацы дзырдуатыл. Уыд йæ сæйраг редактор. Дзырдуатыл кæд æнæхъæн коллектив куыста, уæддæр ын иу лексикон иуæг дæр нæ ирвæзт æнæбакæсгæ æмæ дзы-иу алыхатт дæр бахаста йæхи фиппаинæгтæ.
1978 азы Цхинвалы мыхуыры рацыд Гæбæраты Никъалайы «Ирон æвзаджы инверсион дзырдуат». Уыцы азты ма Никъала бахъахъхъæдта докторон диссертаци ахæм темæйыл: «Морфологическая структура слова и словообразования в современном осетинском языке», кæцы мыхуыры рацыд монографийæ 1977 азы æмæ йын стыр аргъ скодтой академиктæ Абайты Васо, И.М. Стеблин-Каменский æмæ æндæртæ.
Йæ литературон-критикон уацты пайда кодта фæсномыг «Пиранты Микка»-йæ. Зыдта ирон, уырыссаг, зæрондславяйнаг, гуырдзиаг, англисаг æвзæгтæ. Йæ сæрмагонд куыстыты нымæц æххæссы 200 фылдæрмæ. Уæдæ бынæттон телеуынады фæуагъта ралæвæрдтæ «Не ’взаг – нæ хæзна».
Йæ бирæ фæллæйтты тыххæй 2008 азы Уæрæсейы Президент Владимир Путины Указмæ гæсгæ хорзæхджын æрцыд Пушкины номыл Уæрæсейы Федерацийы майданæй, 2010 азы – орден «Во славу Отечества»-йæ æмæ 2011 азы та – «Ирон æвзаджы æмбарынгæнæн дзырдуаты» тыххæй Хетæгкаты Къостайы номыл премийæ.
Никъала йæхæдæг куыста лексикæ æмæ грамматикæйы фарстатыл, дзырды мидисыл, йæ арæзтыл. 1982 азы бахъахъхъæдта докторон диссертаци: «Нырыккон ирон æвзаджы дзырд æмæ дзырдарæзты морфологион структурæ». 1969 азы мыхуыры рацыд йæ «Ирон æвзаджы инверсион дзырдуат», кæцыйы ис 30 318 дзырды. Ирон æвзаджы лингвистикæйы цыдæриддæр терминтæ ис, уыдон чи сарæзта æмæ кæд арæзт цыдысты æмæ куыд, уый тыххæй Никъала сарæзта чиныг «История становления осетинской лингвистической терминологии». Иумæйагæй Гæбæраты Никъалайы зонадон куыстыты нымæц хизы сæдæйы онг. Уый æрмæст зонадон куыст нæ кодта, фæлæ ма арæзта ахуыргæнæн чингуытæ астæуккаг скъолатæн. Ацы чингуытæ куы фæзындысты, уæдæй фæстæмæ цалдæр хатты ногæй уагъд æрцыдысты æмæ сын ис стыр зонадон, академион нысаниуæг. Ахуырдзаутæ базыдтой дзырды грамматикон формæтæ, сæ бастдзинад ныхасы, базонгæ сты ирон æвзаджы морфологи æмæ синтаксисимæ баст терминтимæ. Чингуыты теориетикон æрмæг лæвæрд цæуы хуымæтæг æмбаргæ ирон æвзагыл æмæ уымæн стыр нысаниуæг ис. Ӕвзаджы рæзты æрдз ахæм у, æмæ æппынæдзух кæны ивгæ, рæзы, æмæ уымæ гæсгæ грамматикæйы кæддæры фидаргонд теоретикон æрмæджытæ хатт æвзаджы практикон æрмæгимæ æмдзу нал фæкæнынц. Уыцы ногдзинæдтæ æнæмæнг хæссын хъæуы ахуыргæнæн чингуытæм.
Кадджын, дзырддзæугæ, хæдæфсарм, ахуырады æмæ наукæйы стыр бынтæ сæнтауæг, йæ кæстæрты барæвдауынмæ арæхстджын Никъала, кæд абон не ‘хсæн нал ис, уæддæр Æрфæны фæдау бæрæг дары йæ рухс фæд. Чи йæ зыдта, стæй йын абонæй фæстæмæ йæ зонадон куыстытæ æмæ уацхъуыдтæ чи кæса, уыдон ын кæддæриддæр уындзысты йæ аив сурæт.