15 августы Олимпиаг хъæзтыты дыууæ хатты призер, цыппар хатты дунейы чемпион Къудухты Бесичы райгуырдыл хъуамæ сæххæст уыдаид 38 азы.
Йæ рæстæджы йæ ныхмæлæууæг Генри Сехудо загъта: «Бесик у иунæг, дыккаг ахæм нæй. Уæвгæ, алцæмæй дæр хицæн кодта. Йæ уæздандзинад æмæ æфсарм, йæ тырнындзинад æмæ ныхмæлæуджытæн кад – алы хъуыддагæй дæр-иу йæхи бауарзын кодта».
2013 азы кæрон адæм сæхи ног, 2014-æм азы æрбалæудмæ куы цæттæ кодтой, уæд айхъуыст æнæнхъæлæджы æвирхъау хабар. 29-æм декабры Армавиры цур Краснодары федералон трассæйыл фæндагон-транспортон цауы фæмард Олимпаг хъæзтыты дыууæ хатты призер, цыппар хатты дунейы чемпион Къудухты Бесик. Стыр трагеди æрцыд æрмæст Ирыстоны нæ, фæлæ дунеон спорты дæр.
Стыр спортсмен æмæ стыр адæймаг Къудухты сахъгуырд дунейы нымад уыд иууыл тыхджындæр богæлттæй иуыл. Хæларзæрдæ æмæ диссаджы æвзонг адæймаг хайджын уыд, царды цыдæриддæр хорздзинæдтæ ис, уыдонæй.
Бесикæн æрмæстдæр дыууын авд уалдзæджы бантыст рацæрын йæ уарзон Ирыстоны зæххыл. Райгуырд 1986 азы 15-æм августы Ленингоры районы Уæллаг Цхилоны хъæуы. Йæ ныййарджытæ Къудухты Нодар æмæ Лейлæйæн сæ фыццаг хъæбул а дунемæ куы фæзынд, уæд ма сæхицæй амондджындæр кæй æнхъæлдтой! Цыбыр рæстæджы фæстæ ма Бесикæн фæзынд хо дæр, æмæ бинонты уæзæгæй хъуыст сабиты хъæлдзæг хъæлæба, фæлæ…
1991 азы гуырдзиаг-ирон ныхмæлæуд куы райдыдта, уæд уæззау уавæры бахаудтой Цхилоны цæрджытæ дæр. Сæ цард Ирыстоны иннæ хъæутау бынтондæр схæлæттаг. Къудухты бинонтæ лидзинаг фесты Цæгат Ирыстонмæ æмæ æрбынат кодтой Беслæны. Лигъдонæн йæ ном йæ уæлæ ис. Сæ цард уæззау уыд, ногæй йæ бахъуыд аразын, фæлæ Нодар æмæ Лейлæ куыстой, амæлттæ кодтой, цæмæй сæ дыууæ хъæбулы раст фæндагыл бафтыдтаиккой æмæ адæмы рæгъы рацыдаиккой.
Бесик ахуырмæ разынд æвзыгъд, фæлæ ма ахуыры æмрæнхъ йæ хъусдард аздæхта спортмæ дæр. Цæрдæг æмæ цæхæрцæст лæппу спорт йæ гыццылæй бауарзта. Фыццаг уыд футбол. Фæлæ хъæбысхæст тыхджындæр разынд. Равзæрст хъуыддаг æмæ зæрдæйы монцтæ стæм хатт баиу вæййынц, фæлæ Бесикмæ уыцы амонд бахудтис.
Богалы арæхстдзинад ын æрдзæй лæвæрд уыдис. Фæлæ хъысмæт йæхи тæрхон рахаста – стыр спортсмены ирд цардвæндаг аскъуыдта. Æгæр раджы…
Спортуарзджыты æмæ спортсменты зæрдæты Бесик раздæрау у, æмбал кæмæн нæй, ахæм адæймаг. Йæ бæллиц уыд номдзыд хъæбысæйхæцæг суæвын. Æппæт тыхтæй дæр архайдта йæ фæнд сæххæст кæныныл, фæлæ Къудухты бинонтæм æнхъæлмæ каст стыр æнамонддзинад. Бесикы фыд Нодар цæрынхъуагæй фæмард фæндагон цауы æмæ йæ хъæбултыл сæвæрдта сидзæрты ном. Æвзонг лæппу банкъардта дывæр бæрнондзинад йæ саударæг мады раз, йæ хъару нæ асаст, æмæ æппæт тыхтæй тренировкæтæ кодта. Йæ къухты æфтыд егъау спортивон æнтыстытæ. Йæ уæзы категорийы уыдис дунейы иууыл тыхджындæр хъæбысæйхæцæг. Спортуарзджытæ йын табу кодтой æмæ-иу сæрмагондæй бацыдысты ерыстæм, цæмæй-иу ын бакастаиккой йæ рæсугъд æмæ динамикон хъæбысæйхæстмæ. Йæ ныхмæлæууæджы алыварс-иу афтæ зылд, афтæ-иу æй атакæ кодта, æмæ-иу æй тасы баппæрста. Спортуарзджыты, йæ курдиатæн табугæнджыты та йæ арæхстдзинадæй дисы æппæрста. 2008 азы Пекины Олимпиадæйы йæм спортивон амонд нæ бахудт, бынтон æнæнхъæлæджы бацахста 3-аг бынат, фæлæ уый дæр, кæй зæгъын æй хъæуы, æнтыст уыд.
Бæргæ йæм æнхъæлмæ кастысты ноджы стырдæр уæлахизтæ, фæлæ йæ ныййарæг фыды «амондæй» фæхайджын. Уый йæ дыууæ хъæбулы сæ тæккæ фыд уарзыныл сидзæртæй куыд ныууагъта, афтæ Бесик дæр йæ дыууæ хъæбулы Евæ æмæ Георгийы ныууагъта сидзæртæй, æмæ фæцух сты фыды рæвдыдæй.
Къудухты Бесикыл кæд 27 азы йеддæмæ нæ цыд, уæддæр йæхи базонын кодта æнæхъæн дунейæн, уарзтой йæ æмæ йын кад кодтой райгуырæн бæстæйы раз йæ лæггæдты тыххæй. 2009 азы Пекины Олимпиаг хъæзтыты тыххæй Бесикæн лæвæрд æрцыд «За заслуги перед Отечеством»-ы II-аг къæпхæны орден. 2012 азы Лондоны Олимпиаг хъæзтыты тыххæй та хорзæхджын æрцыд «За заслуги перед Отечеством»-ы I къæпхæны орденæй. Бесик уыд УФ-йы спорты сгуыхт мастер æмæ Цæгат Ирыстоны кадджын æмбæстаг. Хаст уыд, 2014 азы Сочийы XXII Олимпиаг хъæзтыты Краснодары олимпиаг арт чи хастаид, уыдоны номхыгъдмæ дæр, фæлæ йын нал дæр олимпиаг арт бæрзонд сисын бантыст, нал дæр йæ иууыл стырдæр бæллиц сæххæст кæнын – 2016 азы Рио-де-Жанейройы олимпиаг чемпион суæвын. Хъыгагæн ын хъысмæт æндæр фæндаг равзæрста.
2014 азы Къудухты Бесичы ном йæ амæлæты фæстæ бахастой Хъæбысхæсты æппæтадæмон федерацийы (фæстæдæр сси Хъæбысхæсты иугонд дуне) Намысы залмæ.
Ирыстоны богал цæрæнбонтæм баззад ирон адæмы мысынады. Бесичы номыл Цхинвал æмæ Дзæуджыхъæуы уагъд æрцæуынц номарæн турниртæ. Азфыссæг Мæргъиты Алыкси (дзæнæттаг) та йыл сарæзта чиныг. Æмдзæвгæтæ йыл ныффыстой поэттæ. Ленингоры поселочы йæ номыл ис уынг.
КЪУДУХТЫ Маринæ