75 азы сæххæст зынгæ ирон ахуыргонд, Уанеты Захары номыл Хуссар Ирыстоны зонадон-иртасæн инситуты сæргълæууæг Гаглойты Робертыл
«Дуне хæрзгæнджытыл æнцайы». Ацы æмбисонд нæм æрхæццæ рагæнустæй. Æмæ куыд нæ! Ахæм адæймæгты фæрцы цард кæны рæсугъддæр, зæрдæ – рухсдæр, зонд та – кæрдагдæр. Уымæн æмæ уыдон сæ зæрдиаг куыстæй фарн хæссынц дзыллæтæм.
Ирон зæххыл ирон лæгæй фæцæрын æнцон нæу. Бирæ ахсджиаг æмæ йыл вазыгджын хæстæ æвæрд вæййы. Уыдон кæронмæ сæххæст кæнын та бирæты къухы нæ бафты.
Ирон лæджы ном кад æмæ радимæ кæд исчи хæссы, уæд уыцы фæрнджындæр лæгты номхыгъды ис Гаглойты Роберт дæр.
Ахуыргонд райгуырдис 3-æм августы 1946 азы горæт Сталиниры. 1964 азы каст фæцис горæт Цхинвалы 2-æм астæуккаг скъола, 1969 азы та – Хуссар Ирыстоны паддзахадон педагогон институт. Институты фæстæ куыста горæт Цхинвалы фæскомцæдисы комитеты.1974 азы каст фæцис истори, археологи æмæ этнографийы фæдыл Гуырдзыстоны ССР зонæдты академийы аспирантурæ. Уыцы аз кусын райдыдта Уанеты Захары номыл Хуссар Ирыстоны зонад-иртасæн институты кæстæр зонадон кусæгæй. 1977 азы ныффыста æмæ бахъахъхъæдта йæ зонадон диссертаци. 1997–1998 азты та куыста ахуырад æмæ зонады министрæй. Уый фæстæ ма куыста бирæ бæрнон бынæтты. 2002 азæй фæстæмæ та æххæст кæны Уанеты Захары номыл Хуссар Ирыстоны зонад-иртасæн институты директоры хæстæ. 2004 азæй 2009 азмæ уыд Хуссар Ирыстоны Парламенты депутат.
Гаглойты Робертæн 2005 азы лæвæрд æрцыдис «Хуссар Ирыстоны зонæдты сгуыхт архайæджы ном». 2014 азы та ссис Хетæгкаты Къостайы номыл паддзахадон премийы лауреат. Ис ын Советон Цæдисы, Уæрæсейы, Цæгат Ирыстон-Аланийы, Приднестроваг Малдовæйы Республикæйы, Хуссар Ирыстоны, Абхазы, Гуырдзыстон æмæ æндæр бæстæты хорзæхтæ.
– Фондз азы мыл куы цыд, уæд мæ мæ фыды фыд Дауыт къамисынмæ акодта Саулохты Хъырыммæ. Мæ фыды фыдимæ уыдысты хæлæрттæ æмæ сын бацайдагъ зæрдиаг ныхас. Сфæнд кодтой, цæмæй мын сбæрæг кæной ме ‘взыгъддзинæдтæ. Мæ разы мын стъолыл æрæвæрдтой къамисæн аппарат, чиныг, уыд ма дзы æндæр предметтæ дæр æмæ мын загътой, зæгъгæ, сис дзы, кæцы дæ хъæуы, уый. Нæ зонын, цæмæн, фæлæ мæхи ныццавтон чингуытыл. Сæ дыууæ дæр бацин кодтой æмæ сæ ныхæстæ абон дæр зæлынц мæ хъусты, зæгъгæ, ахуыргонд суыдзæнис.
Археологи кæй равзæрстон, уый, сæйраджыдæр у зындгонд ахуыргонд Тъехты Баграты фæрцы. Институты ахуыр кæнгæйæ мын археологийы ахуырад афтæ бауарзын кодта, æмæ йæ абон дæр æххæст кæнын стыр тырнындзинæдтимæ. Ныффыстон 85 зонадон куысты, уыдонæй дыууæ сты монографитæ. Цхинвалы педагогон институты ахуыр кæнгæйæ, афтæ нæ зæгъдзынæн, æмæ æрмæст ахуырмæ, чингуытæ кæсынмæ уыдтæн рæвдз, фæлæ ма активон уыдтæн бирæ æндæр хъуыддæгты дæр. Уарзтон спорт, музыкæ. Æмæ æрмæст уарзгæ нæ, фæлæ хайад истон областы æмæ скъолаты ‘хсæн алыхуызон ерысты, олимпиадæтæ, конкурстæ æмæ æндæр ахæмты. Райстон музыкалон ахуырдзинад, ис мын спортивон разряд. Бузныг дæн уæды скъолайы директор Остъаты Никъалайæ, ахуыргæнджытæ – Коцты Людмилæ, Гаглойты Надеждæ, Джиоты Дзерассæ, Сиукъаты Отар, Тедеты Садул æмæ æндæртæй, – зæгъы йæхи тыххæй Роберт Хазбийы фырт.
Уымæн йæ цард, йæ зæрдæйы сагъæстæ æдзухæйдæр баст сты Ирыстоны цæрджыты хъысмæтимæ. Уый у иузæрдион æмбал, хæларзæрдæ, æргомдзырд, цардуарзон æмæ рæстдзинадыл тохгæнæг адæймаг. Йæ бирæ хорз хъуыддæгтæй фæзминаг у нæ кæстæртæн. Йæ æнæзæрдæхудт æмæ цæстуарзон архайды тыххæй йæ Хуссар Ирыстоны разамынд схорзæхджын кодта Кады орденæй.
Гаглойты Роберт абон йæ 75 азы сæрты куы ракæсы, уæд йæ зæрдæ рухс у. Уымæн æмæ сæрыстыр у йæ адæмы раз, лæггад сын кæны рæсугъдæй. Абон ын йæ юбилейы фæдыл сæ зæрдæтæ зæгъынц æнæниздзинад, бинонты амонд æмæ ног зонадон æнтыстытæ.
Æнæкæрон цы Ирыстоны уарзыс, уый дæ фæндиаг уæд, Роберт. Бирæ азты ма йын æнæниз æмæ зæрдæрухсæй цы фæлæггад кæнай, уыцы амонд дæ уæд! Бирæ арфæйаг хъуыддæгтæ ма дын бантысæд!
КЪУДУХТЫ Маринæ