Поэт, прозаик, журналист, Уæрæсейы Федерацийы æмæ Цæгат Ирыстоны культурæйы сгуыхт кусæг, Уæрæсейы æмæ нæ республикæйы фысджыты æмæ журналистты цæдисты уæнг Дауыраты Дамирыл сæххæст 85 азы.
Ирон литературæйы рæзты фæндæгтыл чи дзура, уый нæ ахиздзæн нæртон зиууон, ирон куырыхон, нæ аив æвзаджы зæрингуырд Дауыраты Дамиры сфæлдыстады иувæрсты. Фæнды йæ, цæмæй ирон дзырд кæддæриддæр уа нæргæ, дунейы цæсты зына рæсугъд æмæ фæрнджынæй.
Сыгъдæг æмæ рæдау зæрдæйы хицау, Ирыстоны сæрвæлтау удуæлдай фæллойгæнæг æмæ зонды цæстæй æппæт уынæг, аив дзырдыл тайæг æмæ ʼруайæг – Хуыцау ацы миниуджытæй фæхайджын кодта Дамиры. Алчидæр æй зоны уæздан хистæрæй, хорз хъомылгæнæгæй, бинонтыл аудæгæй. Æцæг ирон лæг – ныхас æмæ хъуыддаджы, æгъдау æмæ фарны, сыхы, хъæубæсты, æхсæнады.
Дауыраты Ханджерийы фырт Дамир райгуырди 1939 азы æртхъирæны мæйы 14 бон Цæгат Ирыстоны Рахизфарсы районы Хуымæллæджы хъæуы. Бынæттон скъолайы фæстæ каст фæци Дзæуджыхъæуы педагогон техникум, уый фæстæ та – Ростовы Уæлдæр партион скъолайы журналистикæйы факультет. Куыста Кировы районы газет «Размæ»-йы бæрнон секретарæй, фæскомцæдисы æмæ СЦКП-йы райкомты, Рахизфарсы районы газеты редакторæй, Беслæны хиуынаффæйадон администрацийы сæргълæууæгæй.
Астæуккаг скъолайы хистæр кълæстæм куы ахызт, уæд æргомæй сбæрæг, ирон æвзаг æмæ литературæ, стæй историйы уроктæ уæлдай тынгдæр йæ зæрдæмæ кæй цæуынц, уый. Бирæ уарзта æвзаг, литературæ æмæ историйы ахуыргæнджытæ Цæлойты Федя, Галазты Æхсарбег æмæ Æгайты Алыксандры. Зæрдиагæй сын тырныдта сæ уроктæм, хъуыста сæ зондджын ныхæстæм. Сæхæдæг дæр æй бирæ уарзтой, разæнгард æй кодтой сфæлдыстадон куыстмæ. Дамир суанг уæды рæстæджы йæхицæн сбæрæг кодта йæ дарддæры фæндаг, æмæ уый тыххæй йæ зондамонджытæй мыггагмæ дæр бузныгæй баззад. Кæд искуы ахуыргæнæг йе скъоладзауæн фæахъаз царды йæхи фæндаг равзарынмæ, уæд Дамирæн ахæм адæймаг разынд Галазты Æхсарбег. Куыд цымыдисæй йæм хъуыста, уый ма абон дæр йæ зæрдыл лæууы: «Куыд зондджын, куыд æппæтзонæг уыдис Æхсарбег!»
Йæхи ныхæстæм гæсгæ, нæй ферох кæнæн, Галазты Æхсарбег Хуымæллæджы астæуккаг скъолайы цы литературон къорд сарæзта, уымæн. Курдиатджын ахуыргæнæг бæрндзинадæй никуы тарст æмæ-иу арæх æрбахуыдта сæ хъæуы скъоламæ нæ цытджын æмæ цæстуарзон фысджыты. 1958 азы уалдзæджы Хуымæллæджы астæуккаг скъолайы литературон къорды уазæг уыдис Мамсыраты Дæбе.
Дамиры хæрзгæнджытæй иу уыдис Галазы-фырт, æмæ йын йæ хорздзинад никуы ферох кодта: нæдæр чысылæй, нæдæр карджынæй, нæдæр куырыхонæй. Ахæм арфæйаг бузныг у Дамир Мамсыраты Дæбейæ дæр. Уый йæ канд литературон къорды хуыздæрыл нæ банымадта, фæлæ ма йын йæ фыццаг пьесæ дæр бæстон равзæрста. «Журналы ис, – амыдта цытджын драматург, – Дауыраты Дамиры пьесæ «Магусатæ». Йæ сæргондæй дæр бæрæг у, кæуыл фыст у, уый. Нæ фæсивæдæй иуæй-иутæ æвзæр фæахуыр кæнынц скъолаты, сæхи фаг нæ бацæттæ кæнынц институтмæ бацæуынмæ, кусын сæ сæрмæ нæ фæхæссынц, фæиппæрд вæййынц фæллойгæнджытæй, фæсивæдæй, æмæ сæ магусатæ рауайы. Иу ахæм лæппу – Хасанбегыл фыст у Дамиры пьесæ дæр».
Дауыраты Дамиры сфæлдыстадæн стыр аргъ чи кæны, уыдонæй у Хозиты Барис дæр. Мæнæ цы фыссы йæ уацы «Аивадон сфæлдыстад лæгдзинадæй райдайы»:
«Дамир æнтыстджынæй каст фæци канд цалдæр уæлдæр скъолайы нæ, фæлæ «æмгардзинады университет» дæр. Хуымæллæджы скъолайы иу партæйыл бадтысты фидæны номдзыд актер Уататы Бибоимæ. Бирæ цæхх æмæ кæрдзын бахордтой, фæлæ кæрæдзийы хъыджы никуы бацыдысты. Уатайы-фырты зæрдиагæй фæндыд, цæмæй йыл йæ рагбонты хæлар чиныг ныффыстаид. Номдзыд актер æнæнхъæлæджы цардæй куы ахицæн, уæд йæ курдиат Дамиры зæрдыл æрлæууыд. Æмæ йæ сæххæст кодта, 2010 азы цы чиныг рауагъта, уымæй. Номарæн чиныг ма нын иу хатт равдыста, Бибо æмæ Дамиры стыр хæлардзинад кæй иу кодта, уый. Сабийы бонтæй фæстæмæ сæ иузæрдиондзинад никуы фехæлд. Уатайы-фырт бæтæхъойыхъæуккаг уыд, фæлæ сæм астæуккаг скъола кæй нæ уыд, уымæ гæсгæ хистæр кълæсты ахуыр кодта Хуымæллæджы. Уæды рæстæджы чи загътаид, æмæ дыууæ сидзæр лæппуйæ ахæм лæгтæ рауайдзæн! Фæлæ хъысмæты афтæ бафæндыд, æмæ сæ иуæй номдзыд артист рауад, иннæмæй та – номдзыд фыссæг. Бибо сæ сыгъдæг ахастдзинæдтæ йемæ мæрдты бæстæм ахаста, Дамир та йын йæ азфыст йæ чиныджы систа намысы бæрзæндтæм. Бибо уыцы номарæн чиныг кæд йæхи цæстытæй нал федта, уæддæр ын йæ лымæнты мысинæгты иумæйаг æмбырдгонд сси монон цыртдзæвæны хуызæн».
Дауыраты Дамиры публицистон уацмыстæ чысыл не сты, ирдæй æвдисынц авторы курдиат. Ахъаззаг литературон зиууон кæй у, уый канд Иры зæххыл нæ ахъæр – Цæгат æмæ Хуссар Кавказы чиныгкæсджытæ хорз зонгæ сты йæ уацмыстимæ. Дзырды стыр дæсны уæвгæйæ æмæ адæймаджы уд зонгæйæ цы аивадон уацмыстæ æмæ фæлгонцтæ фæлдисы бирæ азты дæргъы, уыдон агайынц чиныгкæсджыты зæрдæтæ, агурынц æмæ сæ кæсынц стыр цымыдисæй.
Уæдæ, адæмимæ рæстæй, арфæйагæй цæрын йæ сæйраг хæс кæмæн у, рæстæджы фыдæх кæуыл нæ фæуæлахиз, йæ уды фарны хъомыс ноджы бæрзонддæр кæмæн сахадыдта, уыдонмæ хауы Дауыраты Дамир дæр.
Ацы бонты йын арфæ кæнынц йе ʼмбæстæгтæ, хиуæттæ, йæ бирæ зонгæтæ. Нæ зынаргъ юбилярæн газет «Владикавказ»-ы редакцийы коллективы цæст дæр уарзы æнæниздзинад, сфæлдыстадон уæлтæмæнад, бинонты фæрныгад. А дунейы цы хорздзинæдтæ ис, уыдонæй хайджын у!
ГОРДОСТЬ В ИМЕНИ ЕГО…
Глубокоуважаемый Дамир Ханджериевич, дорогой наш брат! Большой род ДАУРОВЫХ из Абхазии и Адыгеи, Кабардино-Балкарии и Карачаево-Черкесии глубоко и сердечно поздравляет Вас со славным 85-летним юбилеем!
Мы гордимся, что Вы принадлежите к плеяде выдающихся представителей современной осетинской литературы! Вы автор многих замечательных, широко известных в Осетии и за ее пределами произведений. Ваше творчество пронизано искренней любовью к малой и большой Родине, к истории и культуре своего народа. Ваш литературный талант вызывает глубокое уважение и почитание друзей, коллег и читателей. Мудрость, огромный жизненный опыт, высочайший профессионализм, трудолюбие и самоотдача снискали Вам заслуженный авторитет и признание народа. Ваша государственная, общественная и творческая деятельность – яркий пример многолетнего добросовестного служения Родине и благородному литературному делу.
Мы хорошо знаем, что Вы доступный и открытый в общении, поэтому к Вам всегда тянутся люди. Вы разделяете с ними радость и горе. Ваша скромность и бескорыстность, высокая культура и порядочность являются примером для подрастающего поколения. Пройдут годы, десятилетия, и мы с гордостью будем говорить, что в нашем роду Дауровых был герой – ДАМИР ХАНДЖЕРИЕВИЧ, горец с душой, чистой, как родник в горах, порядочный, сын своего трудного времени!
Глубокоуважаемый наш брат ДАМИР ХАНДЖЕРИЕВИЧ! Многочисленный род ДАУРОВЫХ из всех концов России желает Вам здоровья, благополучия, счастливых и долгих лет жизни во имя процветания нашего рода, малой и большой Родины.
От имени рода Дауровых:
- из Карачаево-Черкесии ветеран войны и труда, старейшина рода, заслуженный деятель культуры РФ Джагафар ДАУРОВ (на фото) и председатель Совета старейшин черкесов, профессор Борис Дауров;
- из Абхазии замминистра селького хозяйства Владимир Дауров;
- из Адыгеи заслуженный журналист республики Хусейн Дауров;
- из Кабардино-Балкарии Хизир Дауров.
ФАРС БАЦÆТТÆ КОДТА КЪУДУХТЫ МАРИНÆ