Кæнæ сæрибар кæнæ мæлæт! О, ахæм нысанимæ цыдысты ивгъуыд æнусы цыппорæм азты райдианы, зæххыл æппæты карздæр æмæ æгьатырдæр, æппæты егъаудæр хæстмæ Ирыстоны сагсур фæсивæд. Æмæ та нæ, стыр хъыгагæн, бахъуыд ацы нысанмæ тырнын. Ныр цалдæр мæйы Украинæйы цы сæрмагонд хæстон операци цæуы, уырдæм нæ фæсивæд цæуынц уæндонæй, æхсарджынæй, ныфсджынæй. Цæуынц, Уæрæсейыл апырх кæнынмæ цы рын хъавы – нацизм, уый ныххурх кæнынмæ, Райгуырæн бæстæ нацисттæй бахъахъхъæнынмæ. Æмæ тохы быдыры æвдисынц диссаджы сгуыхтдзинæдтæ.
Афтæ кæй у, уый ирдæй зыны Ирыстоны хæстонты нымæц, иннæ нациты ’хсæн, раззаг бынаты кæй ис, уый. Кæд мæйгæйтты сæ бинонты нæ федтой, сæ ныййарджыты зæрдæтæ сæм æхсæвæй-бонæй æхсайынц, уæддæр лæууынц фидар знаджы ныхмæ.
Ахæм вазыгджын уавæрты, кæй зæгъын æй хъæуы, стыр ныфс сты хистæртæ. Дæ фарсмæ куы ’рбалæууой, уый дæр у стыр бæрнондзинад, сæ алы амынддæр у зонды хос. Æмæ кæд нæ лæппутæ дард Ирыстонæй, сæ удтæ сæ къухты хæсгæйæ, цæсгомджынæй æххæст кæнынц сæ хæстон хæс, уæддæр не сты иунæг, ис, сæ фарсмæ чи æрбалæууа, зонд сын чи бацамона, цæмæй фыдбылызы дзыхы ма хауой, фыццаг цæф сæхимæ ма исой.
Республикæйы ахæм æнувыд хъæбултæ, нæ адæмæн, нæ хæстон лæппутæн хъайтардзинады цæвиттонтæ чи æвдисы, иу æмæ дыууæ нæй.
Райгуырæн бæстæйы æнувыд хъахъхъæнджытæ, кæцытæ бахъуыды Рæстæджы разы вæййынц мæлæтыл дæр сæ адæмы сæрвæлтау. Уыдон кæддæриддæр цæттæ вæййынц æддагон знæгтæн аккаг ныхкъуырд радтынмæ, Ирыстоны ахæм сæрхъызойты æмрæнхъ сæрбæрзондæй лæууы нæ Республикæйы Сæргълæууæг Сергей Меняйло.
Хъæбатырдзинад æмæ æхсардзинады фæлварæнтæ, хорздзинад аразын ныхасæй нæ, фæлæ хъуыддагæй кæй хъæуы, уый бирæ хæттыты равдыста. Фыдыбæстæ æцæг хъахъхъæнæг, кæцы йæ цард дæр рауæлдай кæндзæнис йæ райгуырæн уæзæджы тыххæй, удуæлдай лæггад бакæндзæнис йæ адæмæн. Æппæт ацы миниуджытæй цæмæй хайджын уой нæ кæстæртæ, уый йæ тынг фæнды. Ныртæккæ нæ фæсивæдæй Украинæйы хæстон сæрмагонд операцийы чи архайы, уыдон цы уавæры сты, уый Сергей Меняйлойы хуызæн ничи æмбары, уымæ гæсгæ балæууы сæ уæлхъус, радты сын дывæр ныфс, нæ лæппуты та ахæм фæмбæлдтытæ кæнынц бæрнондæр.
Уарзондзинад алкæмæн дæр Хуыцауæй у лæвæрд. Уæлдайдæр Райгуырæн зæхмæ уарзондзинад. Уымæн абарæн ницæимæ ис. Уый у сыгъдæг æмæ рæсугьд, амонд æмæ цард. Фыдыбæстæ ныййарæг мады хуызæн у, йæхимæ нæ æлвасы. Уымæн нын у афтæ адджын, уымæн æй хъахъхъæнынц нæ сагсур фæсивæд цæстыгагуыйау. Æппæт ацы æууæлтæ йæ туджы кæмæн сты, уыдон сты, куыд Сергей Меняйло, афтæ ма дард Украинæйы цы хæстонтимæ фембæлд, уыдон се ’ппæт дæр.
О, уæззау уаргъ æрхауд ирон хъæбатыр фæсивæдмæ, бахъуыд сæ фыдызнаджы ныхмæ æрлæууыны сæр. Фæлæ куыд уынæм, афтæмæй уыдон не ’рныллæг кодтой ирон лæджы хæстон цыт, ныхмæ лæууынц бирæминон агрессоры ныхмæ æмæ хъахъхъæнынц Уæрæсейы адæмы дæр æмæ Фыдыбæстæйы дæр.
Ирыстоны бирææнусон историйы ирдæй æвдыст æрцыдысты йæ адæмы хæстхъомдзинад, сыгъзæрин дамгъæтæй фыст æрцыдысты йæ хъæбатыр фыртты ныфсхастдзинад æмæ æхсар, сæ райгуырæн зæхмæ æгæрон уарзондзинад.
Ирон адæм бирæ хъизæмæрттæ бавзæрстой æмæ бирæ туг ныккалдтой сæ зæхх, сæ нацийы, се ‘взаг æмæ традицитæ бахъахъхъæныны охыл. Райгуырæн бæстæ хъахъхъæнæджы хæстæ æххæст кодтой Уæрæсейы, ССР Цæдисы знæгты ныхмæ тохты дæр.
Ирыстоны хъæбатыртæ, Лæгты дзуары фæдзæхст ут! Хуыцау зæгъæд, цæмæй тагъд рæстæджы уæ уарзон бинонтæм сæрæгас æмæ æнæнизæй куыд æрыздæхат!
КЪУДУХТЫ Маринæ