Адæймаджы зæрдæ хицæн стыр дуне кæй у, йæ уд æмæ зонд та йæ райгуырæн уæзæджы æрдз, хистæрты фарныл кæй æнцой кæны, уый йæ царды æмæ йæ алывæрсыг сфæлдыстадон архайдæй чи равдыста, уыцы дæснытæй иу у профессор, экономикон наукæты доктор, Уæрæсейы Федерацийы уæлдæр скъолайы сгуыхт кусæг Гаситы Петр Елберды фырт.
Уынд æмæ конд, миддунейы æмæ профессионалон курдиаты иудзинад – уыдон сты йæ удыхъæды сæйрагдæр æмæ раппæлинагдæр миниуджытæ. 55 азæй фылдæр зæрдиаг æмæ биноныг лæггад фæкодта Ирыстоны адæмæн (Хъæууон хæдзарадон аграрон университеты).
Уал азмæ йæ бон баци дæсны аивадон æмæ ахуырадон куыст бакæнын. Уый йæ бинонтæй рахаста лæгау-лæджы æппæт фæзминаг миниуджытæ.
Гаситы Петр райгуырд æмæ хъомыл кодта Мæздæджы районы Новогеоргиевскийы станицæйы. Веселыйы хъæуы уыд æрмæст астазон скъола æмæ дзы фæахуыр кодта 7-æм кьласмæ, уый фæстæ та дыууæ азы Мæздæджы 3-æм астæуккаг скъолайы. Каст æй куы фæци, уæд цавæрдæр рæстæг акуыста йæ райгуырæн хъæуы Культурæйы хæдзары разамонæгæй. Рæстæг цыди æмæ Петры хъуыди дарддæр ахуыр кæнын, афтæмæй сфæнд кодта бацæуын Хъæууонхæдзарадон институтмæ зооинженерон факультетмæ фæсаууон ахуырмæ. Æртыккаг курсæй Гасийы-фырт йæхи раивын кодта дыккаг курсмæ экономикон факультетмæ æмæ йæ каст фæци 1967 азы.
Гаситы Петр аивад æмæ культурæйыл зæрдиагæй кæй аудыдта, уый бæрæг у уымæй, æмæ фондз азæй фылдæр фæкафыди Адæмон кафджыты ансамбль «Хохаг»-ы солистæй, уыимæ ма зарыди героикон зарджыты къорды. Ансамбль «Хохаг»-ы Петры сфæлдыстадон архайдмæ куы æркæсæм, уæд фидарæй зæгьæн ис, æмæ йæ фæрцы ацы аивадон артдзæсты кад зынгæ кæй фæбæрзонддæр, уый.
Гаситы Петрæн йæ ахуырадон азфыст бирæвæрсыг æмæ хъæздыг у. 1969 азы бацыди ахуырмæ аспирантурæмæ æмæ бахъахъхъæдта диссертаци – экономикон наукæты кандидаты ахуырадон къæпхæн. 1975 азы хистæр ахуыргæнæгæй кусгæйæ Гаситы Петры снысан кодтой астæуккаг ахуыры факультеты деканæй. Фæкуыста дзы 1978 азмæ. Уыцы аз ма райста статистикæйы кафедрæйы доценты ахуырадон ном.
1983 азы Гаситы Петр Елберды фырт æвзæрст æрцыд, йæ ахуырадон фæндаг кæцæй райдыдта, уыцы экономикон факультеты деканæй. 1987 азы та – статистикæйы кафедрæйы сæргьлæууæгæй. 1991 азы разамынд лæвæрдта институты ахуырадон хайæн. Æмæ та ногæй –1992 азы æвзæрст æрцыди Хæххон паддзахадон аграрон университеты экономикон факультеты деканæй. 1995 азы доцент Гаситы Петрæн лæвæрд æрцыд профессоры кадджын ном. 2000 азы йæ къухы бафтыди Мæскуыйы Темирязовы номыл хъæууон хæдзарадон академийы иттæг хорз бахъахъхъæнын докторы диссертаци.
Адæймаг йæ дзыллæйæн хорзы бацæуыныл куы архайа, æхсæнады æмæ адæмы раз ыл цы бæрнон хæс æвæрд ис, уый куы зона, адæмты ‘хсæн хæлардзинады æмæ фидыды тæгтæ тауынмæ куы тырна, уæд ма уымæй хуыздæр цы уа! Ацы ныхæстæ хауынц, Ирыстоны куырыхон фырттæй иу, профессор Гаситы Петрмæ. Уый у зондæй дæр, миддунейæ дæр рæсугьд адæймаг. Йæ удыхъæды баиу сты ирон фарн æмæ æфсармы миниуджытæ æмæ сæ цардмæ хæссы намысджынæй.
Стыр зæрдæйы хицау – Петрæн йæ рухсхæссæг зонд ирдæй рабæрæг йæ куысты мидæг. Йе ‹ргом тынг здæхта ахуырдзауты хъомыладон куыстмæ. Æрвылбон архайдта ууыл, цæмæй йæ студенттæй фидæны рацæуой æрмæст ахуыргæндтæ нæ, фæлæ ма Ирыстон йæ сæр бæрзæндты кæмæй хæсдзæн, ахæм уæздан, сыгъдæгзæрдæ лæппутæ æмæ чызджытæ. Ахæм фæсивæды æхсæн экономикон факультеты рауагьдонтæй уыдысты алыхуызон азты Республикæ Цæгат Ирыстон-Аланийы хицауады сæрдартæ – М. Шаталов, Тускьаты Т. , хьæууон хæдзарады министр Темираты В. æмæ æндæртæ.
Факультеты арæх арæзт цыдысты фембæлдтытæ, тымбыл фынгтæ студенттимæ, сæ ныййарджытимæ алыхуызон ахуырадон-хъомыладон темæтыл: «Фæлтæрты фембæлд», «Факультет сæ йæ сæр бæрзæндты хæссы» æмæ æндæртæ.
Ирон æмбисонд куыд зæгъы, ирон лæджы куы бафæнда, уæд æнæ дон ранæй дон рауадздзæн, зæгъгæ. Афтæ Петр дæр йæ рагон бæллиц сæххæст кодта æмæ 2002 азы экономикон факультетæн йæхимидæг байгом кодта музей. Цæгат Ирыстон-Аланийы хицæн факультетæн хи музей фæзынд фыццаг хатт æмæ уый дæр Гасийы-фырты хъæппæрисæй. Тынг æнувыдæй бакуыста ууыл, цæмæй музей рухс фена. «Алы студент дæр хъуамæ зона йæ факультеты истори, адæмы, кæцытæ зæрдæргъæвдæй куыстой, ахуыр кодтой факультеты райрæзтыл», – ахæм хъуыдыйыл хæст у декан Гаситы Петр.
Адæймаг курдиатджын куы уа, уæд йæ курдиат йæ алы фезмæлдæй дæр бæрæг вæййы. Цымыдисаг уый у, æмæ экономикон факультетæн ис йæхи гимн, йæ автор у Гаситы Петр йæхæдæг.
Гаситы Петр Елберды фырт у ахуыргонд, экономикон наукæты доктор, профессор. Йæ къухфыстытæй мыхуыргонд æрцыди 130 наукон-методикон куыстæй фылдæр, уыдонимæ 9 монографийы. Иууылдæр дзуапп дæттынц республикæйы хъæууон хæдзарадон экономикæйы ахадындзинадæн.
Йæ наукон разамындæй хъахъхъæд æрцыдысты иу докторы æмæ дыууын фараст кандидатон диссертацийы. Гаситы Петр у диссертацион советы уæнг æмæ ма æвзæрст æрцыди Аграрон ахуыры æхсæнададæмон академийы æцæг академик-уæнгæй.
Уæздандзинад, зонд æмæ зæрдæхæлардзинад адæймаджы уды бæстон бынат куы æрцахсой, уæд уый басгуыхы йæ дзыллæйы æцæг хъæбул, сæ æнувыд лæггадгæнæг. Ирыстоны ахæм сæрæнгуырдтæй иу у Гаситы Петр.
Гаситы Петр Елберды фыртæн йæ царды æмæ фæллойы фæндаг у мидисджын чиныгау хæдхуыз æмæ аив. 2007 азы ын нæ республикæйы Хицауад саккаг кодтой майдан «Ирыстоны намысæн», уымæй уæлдай ма бирæ азты хорзæхджынгонд уыди алыхуызон кады гæххæттытæй, се ’хсæн: Уæрæсейы Федерацийы Хъæууонхæдзарадон æмæ хойраджы министрады номæй кады гæххæтг, Цæцæны республикæйы Парламенты номæй кады гæххæтт, Республикæ Кæсæг-Балхъары ахуырад æмæ наукæйы министрады номæй кады гæххæтт æмæ æндæртæ.
Æрæджы Ирыстоны æцæг патриот, ирон, уæздан лæг, ирон адæймаджы ном сыгъдæгæй чи хæссы – Гаситы Петр Елберды фырт сбæрæг кодта йæ юбилей. Уый фæдыл ын кæнæм зæрдиаг арфæ.
Нæй нæ фыдæлты ныхæстæй
Мæнг, æппаринаг, зылын.
Ком, дам, фидауы мæсгуытæй,
Мыггаг та – хорз лæгтæй тыхджын.
Ахæм гуырдтæ махмæ бирæ,
Хохау у бæрзонд сæ кад!
Ахуыргæнæгæн нæ Иры –
Ыстыр кад, намыс æмæ рад.
Абон иу ногтуырды номыл
У мæ раныхас, мæ зард.
Ахуырад, кæстæрты хъомыл
Сты йæ куысты уаг, йæ цард.
У зындгонд лæг уый нæ Иры,
Аив, райдзаст ‹мæ бæрзонд.
Хъазты ма цæргæсау зилы
Цыппарыссæдзаздзыд (лæг) – хæрзконд.
Уарзынц æй Кæсæг, Балхъары,
Цæцæн, Мæхъæл æмæ хохы.
Уæдæ уарзон Дагестаны
Йе сгуыхтытæ не сты рох.
Уый Ирыстонæн, иронæн
Царды аразы цæсгом.
Цæй, зæгьон уын æй æргомæй:
Петр Гаситы – йæ ном!
Джиоты Хъазыбег