Куыд иннæ азты, афтæ та ныр дæр 15-æм майы республикæ сбæрæг кодта Ирон æвзаг æмæ литературæйы бон. Знон ацы бæрæгбоны фæдыл нæ республикæйы алы къуымты цы мадзæлттæ ацыдысты, уыдон райдыдтой Ирон аргъуаны кæртæй, Хетæгкаты Къоста, Абайты Васо æмæ ма ирон дзырды бирæ æндæр зæрингуырдтæ кæм ныгæд сты, уыцы пантеонæй. Ирон аргъуаны кæртмæ уыцы номарæн фембæлдмæ æрбацыдысты Цæгат Ирыстоны Сæргълæууæг Сергей Меняйло, республикæйы Хицауады сæрдар Дзанайты Барис, РЦИ-Аланийы Парламенты сæрдар Тускъаты Таймураз, Дзæуджыхъæуы муниципалон сконды сæргълæууæг Алыксандр Пациорин, Дзæуджыхъæуы бынæттон хиуынаффæйады администрацийы сæргълæууæг Мильдзыхты Вячеслав, Цæгат Ирыстоны Фысджыты цæдисы уæнгтæ, республикæйы сфæлдыстадон интеллигенцийы, стæй дины æмæ æхсæнадон иугæндты минæвæрттæ æмæ ахуырдзау фæсивæд.
Фембæлды архайджытæм арфæйы ныхасимæ фæсидт Цæгат Ирыстоны Фысджыты цæдисы сæрдар Агънаты Гæстæн.
– Хорз адæм, фарн уæм бадзурæд. Абон бæрæг кæнæм диссаджы бæрæгбон. Нæ фыдæлтæ, нæ хистæртæ нын цы рæсугъд хæзнатæ ныууагътой, уыдонæй иу у мадæлон æвзаг æмæ йæ мах хъуама хъахъхъæнæм, дзурæм ыл æппынæдзух. Уымæн æмæ куыд зонæм, афтæмæй æнæ ‘взаг нæй наци, æвзаг кæмæн нæй, уыцы адæм нæ цæрынц. Кæд нæ мадæлон æвзаг уыцы æвæд æмæ фыдвæд фæндæгтыл нæ фесæфт, нæ амард, уæд ын ныр тас нал у – цæрдзæн æнустæм! Дзырд дæр ыл нæй, æвзаг кæй у адæмы истори, цивилизацийы æмæ культурæйы фæндаг, – загъта йæ раныхасы Агънайы-фырт.
Уый фæстæ ныхасы бар радта нæ республикæйы Сæргълæууæг Сергей Меняйлойæн:
– Абон Ирыстоны стыр бæрæгбон у – Ирон æвзаг æмæ литературæйы бон. Раст загъта мæ размæ нæ хистæр, зæгъгæ, нæ фыдæлтæй нын баззад ацы рæсугъд æвзаг. Æмæ мах нæ кæстæртæн хъуамæ фæдзæхсæм, цæмæй ныхас, хъуыды кæной сæ мадæлон æвзагыл. Цалынмæ афтæ уа, нæ бон кæрæдзиимæ уа ирон æвзагыл дзурын, уæдмæ цæрдзæн, рæздзæн нæ мадæлон æвзаг, ирон лæг та баззайдзæн иронæй. Иу хатт ма уæ бæрæгбоны хорзæх уæд. Алы хатт дæр нæ кæрæдзиуыл зæрдæрухсæй куыд æмбæлæм, нæ бон иронау дзурын куыд уа, мæ зæрдæ уын уыцы арфæ зæгъы.
Уый фæстæ æмбырды архайджытæ дидинджытæ сæвæрдтой Къостайы цыртдзæвæныл.
Фæстæдæр адæмы фылдæр æмбис абалц кодтой театралон фæзмæ. Уым дæр Къостайы цыртдзæвæны раз сæвæрдтой дидинджытæ, ахуырдзау фæсивæд кастысты æмдзæвгæтæ.
КЪУДУХТЫ Маринæ